W świetle raportu AFNIC pod koniec 2016 roku istniało 338 milionów nazw domen, a co minutę pojawia się 571 kolejnych. Wśród nich funkcjonują domeny narodowe, które stanowią ogromny zbiór, składający się 41% wszystkich światowych nazw domen.
Prapoczątki domen
System nazw domenowych (w skrócie DNS) powstał już w 1984 roku. Przyczynili się do tego dwaj amerykańscy naukowcy – John Postela oraz Paul Mockapetris. Rok później przystąpiono do rejestracji popularnych domen najwyższego poziomu, czyli: com, .org, .edu oraz .gov. W tym samym roku nazwy domen zostały podzielone na dwie główne grupy:
- ccTLD – domeny narodowe najwyższego poziomu;
- gTLD – grupę ogólnych domen najwyższego poziomu, które stanowiły skróty nazw własnych lub organizacji.
W tamtych czasach nadzór nad technicznymi aspektami funkcjonowania Internetu sprawował jeszcze rząd Stanów Zjednoczonych (dzisiaj zajmuje się tym instytucja pozarządowa – ICANN). Za jego sprawą polska domena narodowa .pl została ustanowiona w 1990 roku.
Pierwsze adresy internetowe z polskim rozszerzeniem zarejestrowano w 1991 roku. Według NASK, prawdopodobnie pierwszymi działającymi nazwami w domenie .pl były od 1991 roku: fuw.edu.pl, astrouw.edu.pl, camk.edu.pl, uw.edu.pl, uj.edu.pl, cyf-kr.edu.pl. W tym samym czasie (w grudniu 1991 roku) nastąpiło też pełne połączenie naszego kraju z Internetem (zniesienie blokady ze strony USA).
20 października 1993 roku powstała pierwsza polska strona www – Polish Home Page. Projekt „Polska Strona Domowa” zainicjowany został przez Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W 1995 roku powstał z kolei pierwszy polski portal – Wirtualna Polska.
Po ponad 30 latach w Internecie funkcjonuje około 338 milionów nazw domen. Absolutną hegemonię stanowią adresy z rozszerzeniem .com – jest ich około 131 milionów. Najbardziej popularną domeną krajową jest domena chińska .cn (ok. 22 milionów adresów). Dużą popularnością cieszą się również domeny .tk i .de.
Ogarnąć domeny narodowe
Ze względu na budowę nazwy domeny, dzielimy je na:
- najwyższego poziomu (TLD) np. .pl – domena polska (ccTLD)
- drugiego poziomu (SLD) np. .co.uk – brytyjskie domeny firmowe
- trzeciego i niższego pozionu np. gpw.com.pl – domeny rejestrowane w domenach funkcjonalnych narodowych
Interesujące nas najbardziej domeny narodowe najwyższego poziomu (ccTLD) są zawsze dwuliterowe, a większość z nich odpowiada kodom krajów ze standardu ISO 3166-1. Tak zbudowane są ccTLDs w Polsce – .pl, we Włoszech – .it, w Hiszpanii – .es czy w Austrii – .at. Jednak nie wszystkie skróty pochodzą od nazw państw i oficjalnych języków, gdyż np. w przypadku adresu szwajcarskiego, rozszerzenie .ch ma swoje źródło w łacińskim zwrocie Confoederatio Helvetica (Konfederacja Szwajcarii).
Obecnie w internecie działa prawie 300 takich domen krajowych. Oprócz państw przyporządkowuje je się odrębnym lub autonomicznym obszarom geograficznym, np. oddzielną domenę posiada Hongkong (.hk) terytorium zależne ChRL. Jako domena ccTLD zaklasyfikowana została końcówka .eu, przypisana terytorium Unii Europejskiej. Jest nią także wciąż aktywna domena .su, utworzona w 1990 r. i odnosząca się do krajów z obszaru byłego Związku Radzieckiego.
Dodatkowo wśród całości ccTLDs, kilkadziesiąt z nich to końcówki IDN, zawierające znaki narodowe spoza alfabetu łacińskiego. Są to końcówki m.in. w języku arabskim, chińskim czy rosyjskim. W tym niezwykle popularne .рф (rosyjska) czy .网址 (chińska).
Warto wspomnieć, że w rozszerzeniu .pl IDN-y występują dopiero jako domeny drugiego poziomu z nazwą zawierającą co najmniej jedną literę ze znakiem diakrytycznym, np. ą, ć, ż itp.
Restrykcje
Większość rejestracji domen, jakie oferujemy, jest realizowana od razu po odnotowaniu wpłaty od zamawiającego na naszym koncie, na podstawie bezpośrednich łącz pomiędzy naszym systemem a systemem lokalnego partnera, z którym współpracujemy przy danym typie domen.
W przypadku ccTLD istnieje wiele przypadków, gdzie rejestracja domeny nie jest możliwa “od ręki”. Mamy tu na myśli domeny w krajach, gdzie rejestry stawiają dodatkowe wymagania, żądają przedstawienia dokumentów rejestrującego, bądź wymagają przesyłania podpisanych wniosków o rejestrację domen.
Należą do nich m.in:
Między innymi ze względu na powyższe obostrzenia odradzamy samodzielne rejestrowanie wielu różnych domen narodowych. Nieznajomość niuansów związanych z procedurami obowiązującymi w danym kraju lub brak regularnej obserwacji zmian zasad skutkować to może nawet utratą nazwy domeny bez otrzymania zwrotu kosztów. Jako rejestrator z 15 letnim doświadczeniem zajmujemy się każdym, nawet najbardziej nietypowym zleceniem – zachęcamy do kontaktu.
Wyjątkowe domeny narodowe
W świecie ogólnych domen najwyższego poziomu, takich jak .com i .org, model rejestracji jest jednoznacznie zdefiniowany, mimo iż zasady rejestracji i wymagania różnią się między rozszerzeniami domen. W domenach krajowych najwyższego poziomu sytuacja jest dużo bardziej skomplikowana.
Na gruncie domen krajowych dość często dochodzi do fundamentalnych zmian w zakresie ich funkcjonowania. Niedawno na blogu opisywaliśmy zniesienie restrykcji za naszą południową granicą, na Słowacji. Rok wcześniej zniesiono podobne ograniczenia dla domeny fińskiej.
Rządy danego kraju często ustalają politykę techniczną i proceduralną dotyczącą domeny
W zależności od historii poszczególnych domen narodowych najwyższego rzędu, rejestr może być częścią instytucji, takich jak.:
- Ministerstwo, w krajach takich jak: Barbados (.bb), Finlandia (.fi) lub Wyspy Samoa (.ws);
- Firma telekomunikacyjna, w Jemenie (.ye), Zjednoczonych Emiratach Arabskich (.ae) lub San Marino (.sm);
- Uniwersytet, na przykład w Bośni i Hercegowinie (.ba), na Bahamach (.bs) lub Chile (.cl);
- Firma prywatna, taka jak Austria (.at), Grenlandia (.gs) lub Portoryko (.pr);
- Organizacja non-profit, taka jak w Armenii (.am), Belgii (.be) lub Nowej Zelandii (.nz).
Istnieją trzy różne modele kanałów rejestracji ccTLD
1) Model Rejestr – Rejestrator
Zgodnie z tym modelem, rejestr zajmuje się rejestracją i zarządzaniem domenami za pośrednictwem akredytowanych rejestratorów, takich jak Domeny.tv. Czasami rejestracja ccTLD jest możliwa dla każdego podmiotu (domena .pl), a czasem są ograniczona do obywateli danego kraju (domena – .ca). Dzięki takiemu podejściu przyszły abonent ma możliwość wyboru podmiotu, za pośrednictwem którego zarejestruje swoją nazwę domeny.
*Akredytowany rejestrator to podmiot, z którym rejestr, zarządzający daną domeną, zawiera umowę w sprawie współpracy dotyczącej usług rejestracji i utrzymania nazw domen internetowych.
2) Model Rejestr – Rejestrujący
Niektóre domeny narodowe w ogóle nie akredytują rejestratorów, zamiast tego prowadzą działalność ukierunkowaną bezpośrednio na abonentów. Ten model zarządzania szczególnie często spotykany jest wśród afrykańskich ccTLDs. Rejestrując taką domenę rejestr zwykle wymaga, aby rejestrujący był obywatelem państwa, którego dotyczy ccTLD lub przedstawił dokumentację poświadczającą prowadzenie działalności na terenie danego państwa.
3) Model Rejestru mieszanego
Chociaż jest to rzadkie, niektóre rejestry domen krajowych prowadzą działalność współpracując z rejestratorami, oraz bezpośrednio z abonentami. Rejestrujący płacą znacznie wyższe ceny niż rejestratorzy, aby zarządzać swoimi domenami bezpośrednio w Rejestrze. Ten model często prowadzi do zamieszania wśród rejestrujących, ponieważ procesy zarządzania i rejestracji mogą być odmienne dla rejestratorów i odmienne dla abonentów.
Zakończenie
Warto pamiętać, że każda zmiana polityki lub procedur w rejestrze powoduje znaczące zmiany w funkcjonowaniu domen. W przypadku domen narodowych sytuacja jest bardziej skomplikowana niż dla popularnych domen generycznych. Dlaczego? Choćby ze względu na ambicje niektórych państw do decydowania o wymaganiach rejestracyjnych lub cenach.
Pisaliśmy niedawno na blogu o burzliwej historii domeny narodowej Tuvalu. Tak samo, jak przy zakupie domeny z drugiej ręki należy sprawdzić jej historię, tak samo przed wyborem nieznanej końcówki narodowej warto sprawdzić z jakimi ewentualnymi ograniczeniami możemy mieć do czynienia przy jej rejestracji. Dla pewności najlepiej zostawić to doświadczonemu rejestratorowi.
