Co to jest adres URL i domena internetowa? Wszystko co powinieneś wiedzieć.

Wiedza o tym, czym jest adres URL i domena jest ważna ze względów biznesowych. Wybór atrakcyjnej marketingowo nazwy i rozszerzenia domeny oraz linku URL ma kluczowy wpływ na postrzeganie oferty przez potencjalnych klientów.

Obejrzyj koniecznie poradnik „Co to jest adres URL i domena internetowa?” na naszym kanale YouTube:

Z czego składa się adres URL strony?

Adres URL (ang. Uniform Resource Locator), zwany również adresem strony internetowej to zapis, który jest widoczny w pasku adresu przeglądarki internetowej (np. Chrome, Firefox itp.). Kieruje on internautów do określonych treści, udostępnianych na serwerze administratora danej witryny internetowej.  Przykładowo wpisując adres URL: https://blog.domeny.tv/kreatywna-nazwa-opisowa/, otwieramy treść artykułu „Kreatywna nazwa opisowa”.

Warto wiedzieć, że adres URL strony składa się z kilku elementów:

• protokołu obsługującego dostęp do strony: http lub https.
• subdomeny (opcjonalnie): subdomen może być więcej niż jedna i są one oddzielone znakiem kropki np. blog (https://blog.domeny.tv), www.blog (https://www.blog.domeny.tv).
• domeny, np. domeny.tv (.tv jest rozszerzeniem domeny krajowej wysp Tuvalu).
• zasobu do którego się odwołujemy, oddzielona od nazwy domeny ukośnikiem np. /kreatywna-nazwa-opisowa/.

W zależności od ustawień na stronie tzw. bezpośrednich odnośników adres URL może mieć różne warianty (Rysunek 1). Najczęściej nazwa ta nawiązuje do treści publikowanych na stronie, aczkolwiek nie jest to zasada, która jest przestrzegana w każdym przypadku.

Domena internetowa

Nazwa domeny to unikatowy tekst, który wybieramy w momencie rejestracji. Nazwa ta jest powiązana z działalnością firmy, nazwiskiem osoby preferującej w kontaktach z klientami markę osobistą lub naszymi zainteresowaniami. 

Rejestrując nazwę domeny decydujemy się tak naprawdę, na jej dzierżawę, ponieważ nie jesteśmy jej właścicielami. Będziemy mogli ją użytkować, tak długo jak będziemy pamiętać o konieczności jej odnawiania. Pewnym wyjątkiem są spory domenowe, o których pisał radca prawny Mikołaj Lech na naszym blogu:

https://blog.domeny.tv/czy-wystarczy-zastrzec-znak-towarowy-aby-odebrac-domene/

Nazwę musimy również ocenić pod względem marketingowym. Powinna być możliwie krótka i łatwa do przeliterowania (np. przez telefon). Może właśnie zadajesz sobie pytanie: jak stworzyć nazwę idealną? Na to pytanie odpowiedział na naszym blogu namingowiec Konrad Gurdak.

Co to jest rozszerzenie?

Rozszerzenie, które towarzyszy każdej nazwie domeny to domena najwyższego (pierwszego) poziomu (ang. TLD – Top-Level Domain).  To część adresu URL, który zawsze znajduje się po kropce za nazwą. Domena najwyższego poziomu to domena internetowa, powyżej której nie istnieją żadne inne domeny w systemie nazw domen DNS (ang. Domain Name System). 

W Domeny.tv możesz wybrać spośród blisko 1100 rozszerzeń z różnych kategorii:

• globalne (funkcjonalne najwyższego rzędu) np. .com, .eu, .info, .org
• narodowe np. .pl, .de, .tv, .cz, .sk
• Nowe domeny np. .auto, .bank, .blog, .chat, .city, .cloud

Przykładem jednej z najpopularniejszych końcówek w Polsce, jest oczywiście domena pierwszego poziomu .pl.

Domeny i subdomeny

System nazw domenowych DNS jest hierarchiczny. Można w nim zakładać subdomeny (poddomeny). Subdomena to adres internetowy utworzony w ramach istniejącej już domeny.  Daje ona możliwość tworzenia nowych stron, które mogą nawiązywać do pozostałych działalności serwisu na przykład: bloga, forum dyskusyjnego lub sklepu internetowego. Popularnym przykładem subdomeny jest często stosowany przedrostek www na samym początku przyjaznego adresu URL. Możemy się już domyślić, że oprócz domen pierwszego poziomu w możemy wyróżnić także:

Domena drugiego poziomu – domena znajdująca się w strukturze adresu URL poniżej domeny najwyższego poziomu. W Polsce przykładem domeny drugiego poziomu jest: .com.pl (kiedyś powszechnie używana przez firmy, obecnie znacznie mniej popularna). Domeną drugiego poziomu będzie najprawdopodobniej domena, którą zarejestrujesz dla Ciebie lub Twojej firmy np. mserwis.pl, domeny.tv.

Domeny trzeciego i czwartego poziomu to część adresu URL, która znajduje się za domeną drugiego rzędu, np. w  www.blog.domeny.tv domeną 3 poziomu jest: blog, a domeną czwartego poziomu jest: www. Niektórzy pamiętają czasy, kiedy każdy adres URL obowiązkowo zaczynał się od www. Jest to skrót odwołujący się do nazwy usługi udostępniania treści w Internecie (ang. World Wide Web).

Odsyłanie do stron w adresie URL

Na samym końcu adresu URL (po nazwie subdomen i domeny z jej rozszerzeniem), oddzielona ukośnikami „/” znajduje się ścieżka, która zaczyna za rozszerzeniem domeny. Ścieżka jest najczęściej sekwencją stron oddzielonych ukośnikiem, które prowadzą do konkretnej treści. Przykłady różnych sposobów definiowania tej ścieżki pokazałem wcześniej na Rysunku 1.  

Na naszym blogu Domeny.tv, przyjęliśmy zasadę, że ścieżka następująca po nazwie domeny, nawiązuje do tytułu artykułu np.:  https://blog.domeny.tv/kreatywna-nazwa-opisowa/

Wyżej pokazana ścieżka (adres URL) składa się z:
Nazwy protokołu://nazwy subdomeny.nazwy domeny.rozszerzenia/ścieżki do strony z artykułem  

Nazwa domeny a bezpieczeństwo

Przedstawiłem w jaki sposób jest zbudowany przyjazny adres URL. Znajomość konstrukcji adresu  URL dla osoby korzystającej z zasobów internetu jest niezwykle ważna, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa. Najważniejszą zasadą, której należy przestrzegać, to sprawdzanie nazwy domeny, do której kieruje nas link.

W serwisach zajmujących się tematyką bezpieczeństwa w sieci znajdziemy bardzo dużo przykładów, w jaki sposób przestępcy (tzw. hakerzy) wykorzystują brak wiedzy niektórych użytkowników o adresie URL.  Rysunek 2 przedstawia, jak hakerzy próbowali podszyć się pod bank (artykuł w serwisie Niebezpiecznik.pl o fałszywej kampanii w mediach społecznościowych).

Oczywiście żaden z adresów nie należy do banku, którego oryginalna strona ma rozszerzenie .pl. W tym przypadku przestępcy odsyłali do różnych stron z rozszerzeniami: .host, .fun, .ly, .site. Umieścili również nazwę banku w części adresu (po ukośniku), odsyłającej do szkodliwej zawartości w ich złodziejskim serwisie.

Protokoły internetowe http i https

Na samym początku adresu URL znajduje się nazwa protokołu, przy pomocy której jest obsługiwane połączenie z serwerem, na którym znajduje się strona www.  Protokół umożliwia przesyłanie treści z serwera do naszej przeglądarki i z powrotem do serwera (np. kiedy zamawiamy produkty w ulubionym sklepie internetowym). Możemy wyróżnić dwa standardy:

http – protokół obsługujący połączenie nieszyfrowane przeglądarki i serwera ze stroną www.

Skrót użyty w nazwie protokołu pochodzi od angielskiej jego nazwy: Hypertext Transfer Protocol. Strona obsługiwana przy pomocy tego protokołu jest zazwyczaj oznaczana przez przeglądarki jako „niezabezpieczona”.

https – protokół obsługujący połączenie szyfrowane Twojej przeglądarki i serwera ze stroną www.

Litera „s” dodana do nazwy (security) wskazuje na bezpieczeństwo połączenia. Szyfrowanie komunikacji odbywa się przy pomocy protokołu SSL, na podstawie certyfikatu wystawionego dla danej nazwy domeny. Połączenie szyfrowane jest  oznaczone w wierszu adresu przeglądarki symbolem kłódki. Symbol ten nie oznacza jednak wiarygodności i bezpieczeństwa każdej strony do której połączenie jest obsługiwane w sposób szyfrowany.

Adres URL, a bezpieczeństwo korzystania ze strony

Protokół nieszyfrowany http może być używany tylko do treści publicznych, np. prostych firmowych stron tzw. „wizytówek”, które nie mają nawet formularza kontaktowego dla potencjalnych klientów. Komunikacja z taką stroną na każdym etapie transmisji w sieci może zostać podsłuchana, a tym samym jej treść w całości przejęta.

Dlatego mocno przestrzegam przed logowaniem się na strony obsługiwane protokołem http. Tym bardziej niezalecane jest obsługiwanie przy pomocy http paneli administracyjnych stron www, w tym popularnego WordPressa (typowy adres panelu ma postać: domena/wp-admin).

Protokół szyfrowany https, jak pisałem powyżej, zapewnia szyfrowanie komunikacji i powinien być powszechnie przestrzeganym standardem dla stron www. Poufna, czyli szyfrowana komunikacja to np. bezpieczeństwo logowania się na stronie www (brak możliwości prostego podsłuchania loginu i hasła), ale również bezpieczeństwo danych które wpisujemy na stronie, kupując nasze ulubione produkty w sklepie internetowym czy po prostu kiedy zostawiamy dane w formularzu kontaktowym.

Nie każda strona z „kłódką” jest jednak bezpieczna i wiarygodna. Popularna „kłódka” to warunek konieczny bezpieczeństwa, ale niewystarczający. Trzeba zwracać baczną uwagę na to jak wygląda cały adres URL i do jakiej domeny tak naprawdę się łączymy.

Na Rysunku 2, pokazałem przykładowe manipulowanie przy pomocy różnej postaci adresów URL. W tym miejscu należy podkreślić, że wszystkie te adresy URL były obsługiwane protokołem https, czyli z kłódką. Certyfikat SSL można mieć nawet bezpłatnie i zostanie wystawiony na dowolną domenę, do której osoba wnioskująca ma dostęp. Stąd przestępcy sięgają po niego dla zarejestrowanych przez siebie domen, aby z jednej strony uwiarygodnić komunikację, a  z drugiej utrudnić detekcję zagrożenia przez prościej działające systemy security.

Przyjazny adres URL a SEO – optymalizacja pod pozycjonowanie

Optymalizacja adresu URL pod kątem widoczności strony w sieci (wyszukiwania treści według słów kluczowych), to zagadnienie, nad którym warto się chwilę zatrzymać. Optymalne pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania to jeden z kluczowych czynników decydujących o sukcesie w sieci.
Przyjazny adres URL powinien być przede wszystkim czytelny i łatwy do zapamiętania dla potencjalnych klientów.
Zacznij od wybrania nazwy domeny, która jest zawsze pierwszym krokiem do biznesu w sieci.
W adresie URL możesz zrezygnować z subdomeny „www”, która dawniej często poprzedzała nazwę domeny, podkreślając odwołanie do strony www.
Jeśli w serwisie internetowym występują kategorie produktów i usług, powinny do nich prowadzić czytelne odnośniki w adresie URL np. https://domeny.tv/domenypolskie
Przyjazny adres URL ułatwia użytkownikom nawigowanie po witrynie, a kiedy pojawi się w wynikach wyszukiwania Google, rodzi większe zainteresowanie i może wpłynąć pozytywnie na konwersję. Daje znać również robotom Google, że na stronie znajdują się treści zgodne ze wpisywaną w zapytaniach frazą (wyszukiwanymi słowami kluczowymi).
Dla dobrej optymalizacji wyników wyszukiwania zachowaj dość płaską strukturę adresów URL — tak, aby struktura podstron nie była zbyt rozbudowana.
Jeżeli w Twojej nazwie domeny występują polskie znaki diakrytyczne, koniecznie zarejestruj domenę bez polskich znaków oraz dodatkowo domenę IDN zawierającą polskie znaki i zdefiniuj dodatkowo stałe przekierowanie 301.

Podsumowanie – adres URL i domena internetowa

Wiedza, jak jest zbudowany hierarchiczny system nazw domenowych i adres URL jest potrzebna nie tylko po to, aby sprawnie funkcjonować w cyfrowym świecie. Jest również niezbędna podczas administracji stronami www (np. przy pomocy WordPressa). 

Szczególnie ważna staje się w przypadku oceny wiarygodności stron www, ze względu na to, że poprzez manipulację w adresach URL przestępcy próbują się podszyć każdego dnia pod różne instytucje czy firmy (w tym również z branży finansowej).

Aby dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa technologicznego, posłuchaj odcinka podcastu „Złapani sieć” na temat: